Otomotiv sanayinde çalışanlar bilirler ki sektörde oldukça fazla kısaltma mevcuttur. Özellikle de eğer sektöre yeni başlayan biriyseniz en basit kısaltmalarda bile zorlanabilirsiniz. Ana sanayilerin kullandığı ortak kısaltmalar olsa da bazen bu kısaltmalar birbirinden farklılık gösterebilmektedir. Çalışanlar da bu kelimeleri tecrübeli arkadaşlarına sorsalar dahi bazen yanıt bulmakta zorlanırlar. Bu kısaltmalar doğru şekilde aranmadığı taktirde çoğu zaman google bile çözüm olamamaktadır.
Otomotiv sanayinde çalışan tüm meslektaşlarım için en çok kullanılan kısaltmaları “otomotiv sanayi kısaltmalar sözlüğü”nde derledim. Bu çalışmada ağırlıklı olarak Toyota ve Ford gibi önde gelen OEM’lere ait kısaltmalar bulunmaktadır. Eminim ki burada bulamayacağınız pek çok kısaltma olacaktır. Eksik bulduğunuz kısaltmaları sözlüğün büyümesi için bana iletebilirsiniz.
| Tanım/Nedir? | İngilizce/Japonca Açılımı Türkçe Karşılığı |
| 3M | Muda-Mura-Muri |
| 5S | Seiri-Seiton-Seiso-Seiketsu-Shitsuke |
| Tertip-Düzen-Temizlik | |
| AAR | Appearance Approval Report |
| APQP | Advanced Product Quality System |
| İleri ürün kalite sistemi | |
| Aftermarket | |
| OEM (Original Equipment Manafacture) dışında üretilen alternatif yedek parça | |
| Andon | |
| Görselleştirilmiş hata önleme sistemi | |
| ANSI | American National Standards Institute |
| Uluslararası Amerikan Standartları Enstitüsü | |
| APM | Average per Month |
| Aylık ortalama | |
| APQP | Advanced Product Quality Planning |
| İleri ürün kalite planlaması | |
| APW | Average per Week |
| Haftalık ortalama | |
| Assembly | |
| Montajlanmış son ürün, daha kısaltılmış hali “assy” olarak geçebilir. | |
| C/O | Carry Over |
| Daha önceden olan ve kullanılan (care over şeklinde yanlış telaffuzu olabilir) | |
| CAD | Computer Aided Design |
| Bilgisayar destekli tasarım | |
| CAM | Computer Aided Manufacturing |
| Bilgisayar destekli üretim | |
| Casting | |
| Döküm | |
| CCAR | Concern and Corrective Action Release |
| CF | Control Fixture |
| Kontrol Fikstürü | |
| CFR | Cost and Freight |
| Changeover | |
| Üretim hattında kalıp/jig değişimi (süre) için kullanılır. | |
| CIF | Cost, Insurance and Freight |
| CIP | Carriage and Insurance Paid to |
| CNC | Computer Numerical Control |
| Nümerik (sayısal) bilgisiyar kontolü (tezgah,makine için kullanılır) | |
| Component | |
| Komponent, bileşen | |
| COQ | Cost of Quality |
| Kalite maliyeti | |
| Cp | Process capability |
| Proses yeterliliği | |
| Cpk | Process capability index |
| Proses yeterlilik indeksi | |
| CPT | Carriage Paid To |
| DAP | Delivered At Place |
| DAT | Delivered At Terminal |
| Datum | |
| Referans alınan nokta | |
| DDP | Delivered Duty Paid |
| Die | |
| Kalıp | |
| DPM | Delivery Per Million |
| Gecikmeli gönderilen ürün adeti / toplam sevk edilen ürün adeti x 1.000.000 | |
| DPO | Days Payable Outstanding |
| Ödeme vadesi | |
| DSO | Days Sales Outstanding |
| Alacak vadesi | |
| ECI | Engineering Change Instruction |
| Mühendislik değişiklik talimatı | |
| EDP | End Delivery Point |
| Son Teslimat Noktası | |
| EO | Engineering Order |
| Mühendislik değişikliği bilgisi | |
| EOP | End of Production |
| Seri Üretim Bitiş Tarihi | |
| ERP | Enterprise Resource Planning |
| Kurumsal Kaynak Planlama | |
| ESOW | Engineering Statement of Walk |
| ETAL | Early Tool Authorisation Letter |
| Erken tooling yapımına başlanması için yetkilendirme yazısı | |
| EXW | Ex Works |
| Face lift | |
| Otomobil sektöründe modelin makyajlanan serisi | |
| FAS | Free Alongside Ship |
| FCA | Free Carrier |
| FMEA | Failure Mode Effects Analysis |
| Hata türü ve etkileri analizi | |
| FOB | Free On Board |
| Gemba | The real place |
| Olay yeri | |
| Gemba walk | Seeing the actual process on shop floor |
| Üretimde yerinde görme | |
| Genchi Genbutsu | Go and see |
| Git ve yerinde gör | |
| Go/ No-Go gauge | Geçer geçmez ölçüm |
| GPDS | Global Product Development System |
| Uluslararası Ürün Geliştirme Sistemi | |
| Heijunka | Production Levelling |
| Üretimi Seviyelendirme | |
| Incoterms | |
| ICC tarafından belirlenen dış ticaretteki teslim şekli. Ör: EXW, DAP, DDP vs | |
| ISO | International Organization for Standardization |
| Uluslararası Standartlar Teşkilatı | |
| ISO 14001 | |
| Çevre Yönetim Sistemi | |
| ISO 16949 | |
| Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi | |
| JIT | Just In Time |
| Tam zamanında üretim | |
| Jidoka | |
| İnsan kontrollü otomasyon (Otonomasyon) | |
| Jig | |
| Üretim sırasında kullanılan hatta bulunan aparat | |
| Joint Venture | |
| Ortak girişim (firmalar arası ortaklık) | |
| Kaizen | Continuous improvement |
| Sürekli iyileştirme | |
| Kanban | |
| Kart | |
| Lean Manufacturing | |
| Yalın Üretim | |
| LT | Lead Time |
| Termin süresi | |
| Market share | |
| Pazar payı | |
| MAS | Master Activity Sheet |
| Proje Akış Planı denebilir. Proje devreye alınmadan önceki planı gösterir | |
| Milk Run | |
| Tarifeli döngüsel sefer | |
| Monozukuri | Manufacturing |
| Üretim geliştirme | |
| MRP | Materials Resource Planning |
| Malzeme İhtiyaç Planlama sistemi | |
| MUDA | Waste |
| İsraf | |
| MURA | Unevennes |
| Dengesiz yüklenme | |
| MURI | Overburden |
| Aşırı yüklenme | |
| OEE | Overall Equipment Efficiency |
| Ortalama ekipman verimliliği | |
| OEM | Original Equipment Manufacturer |
| Orijinal parça üreticisi | |
| OES | Original Equipment Supplier |
| Orijinal parça tedarikçisi | |
| OHSAS 18001 | |
| İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi | |
| P&L | Profit and Loss |
| Kar ve Zarar | |
| PDCA | Plan-Do-Check-Act |
| Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al | |
| PFEP | Plan for Every Part |
| Her bir ürün için plan | |
| PFMEA | Process Failure Modes Effect Analysis |
| POKA-YOKE | Mistake-Proofing |
| Hata Engelleme | |
| PPAP | Production Part Approval Process |
| Üretim parçası onay prosesi | |
| PPM | Parts Per Million |
| Kalite problemi yaşanan hatalı ürün adeti / sevk edilen ürün adeti x 1.000.000 | |
| PSW | Part Submission Warrant |
| PV | Production Validation |
| RFI | Request for Invoice |
| Fatura Talebi | |
| RFQ | Request for Quotation |
| Teklif Talebi | |
| Root Cause Analysis | |
| Kök neden analizi | |
| SAE | Society of Automotive Engineers |
| Otomotiv mühendisleri derneği | |
| SCM | Supply Chain Management |
| Tedarik zinciri yönetimi | |
| Scrap | |
| Hurda | |
| Seiketsu | |
| Süreklilik | |
| Seiri | Sort, Clearing, Classify |
| Yapılanma | |
| Seiso | |
| Temizlik | |
| Seiton | Simplify, Set in order, Configure |
| Düzen | |
| Setup time | |
| Kalıp değişim süresi | |
| Shitsuke | |
| Özen | |
| SMED | Single Minute Exchange of Dies |
| Model Dönüş Sürelerinin Kısaltılması (MDS) | |
| SOBA | Supplier on Board Agreement |
| Tedarikçi anlaşma onayı | |
| SOP | Start of Production |
| Seri üretim başlangıç tarihi | |
| Sorting | |
| Sınıflandırma, Ayıklama | |
| SPM | Supplier Performance Management |
| SQE | Supplier Quality Engineer |
| Tedarikçi kalite mühendisi | |
| SREA | Supplier Request for Engineering Aprroval |
| Tedarikçinin mühendislik değişiklik onay talebi | |
| STA | Supplier Technical Assurance |
| Stamping | |
| Press işlemi | |
| SWI | Standardized Work Instructions |
| Standart çalışma talimatları | |
| Tact Time | Measure time |
| Tier 1 Supplier | |
| Direkt anasanayiye üretim yapan tedarikçi | |
| Tier 2 Supplier | |
| Anasanayiye üretim yapan tedarikçiye üretim yapan tedarikçi | |
| Tooling | |
| Kalıp, Jig, Kontrol fikstürlerinin tümünün ortak kullanım adı | |
| TPM | Total Productive Maintenance |
| Toplam verimli bakım | |
| TPS | Toyota Production System |
| Toyota üretim sistemi | |
| TQM | Total Quality Management |
| Toplam kalite yönetimi | |
| TRS | Time Reply Sheet |
| Mühendislik değişikliği için zamanında yanıt verme dokümanı | |
| VA | Value analysis |
| Değer katma analizi | |
| VE | Value engineering |
| Değer katma mühendisliği | |
| WERS | Worldwide Engineering Release System |